همه چیز درباره پروژه اینترنت ماهواره ای استارلینک ؛ اینترنت ماهواره ای و آزاد در ایران!

مدت نسبتاً زیادی از زمانی که ایلان ماسک، صاحب کمپانی SpaceX، درباره پروژه اینترنت ماهواره ای استارلینک صحبت کرده بود، می گذرد و حالا اعلام شده که کشور ایران نیز تحت پوشش این پروژه قرار گرفته است. این مسئله به معنی تغییر و تحولات بسیار در مبحث ارتباطات بیسیم جهانی! در این مطلب قصد دارم به تمامی سوالاتی که ممکن است درباره این پروژه و اینترنت ماهواره ای به ذهن شما خطور کند را پاسخ دهم. پس در ادامه این مطلب با شیائومی پارس همراه باشید.

پروژه استارلینک چیست؟

پروزه مذکور پروژه ای است که چند سالی توسط کمپانی SpaceX مدیریت می شود و در حال پیشرفت روزانه است. هدف اصلی این پروژه اینترنت ماهواره ای است. یک اینترنت پایدار و پر سرعت برای تمام مردم دنیا در هر نقطه جغرافیایی از کره زمین! این امر قرار است با قرار گرفتن بیش از 1800 ماهواره در مدار کره زمین ممکن شود.

اما اینترنت ماهواره ای پروژه ای عجیب نیست، چرا که هم اکنون نیز برخی از شرکت ها در حال ارائه خدمات اینترنت ماهواره ای هستند. شرکت هایی مانند ویاست (ViaSat) و هیوزنت (HughesNet) ‍! اما پروژه مذکور بسیار متفاوت تر از چیزیست که این دو شرکت در حال ارائه هستند.

از مزایای این پروژه نسبت به آنچه که امروز دو شرکت ذکر شده بعنوان اینترنت ماهواره ای در اختیار کاربرانشان قرار می دهند می توان به امکان دسترسی برای تمام نقاط جغرافیایی ، پهنای باند بیشتر و سرعت بسیار بالاتر و هم چنین سادگی راه اندازی ملزومات مورد نیاز برای دریافت سیگنال اشاره کرد. همچنین میزان تاخیر بین دریافت و ارسال اطلاعات در اینترنت ماهواره ای مورد بحث بسیار کم تر خواهد بود.

با راه اندازی کامل این پروژه بصورت جهانی عصر جدیدی از دنیای تکنولوژی و اینترنت آغاز خواهد شد. به این صورت کشور ها قدرت تسلط بر اینترنت و محدود سازی آن را از دست خواهند داد و تمامی افراد به اینترنت آزاد دسترسی خواهند داشت.

سرعت و پینگ اینترنت ماهواره ای استارلینک

مدیران این پروژه ادعا می کنند اینترنت استارلینک پینگ 20 تا 40 میلی ثانیه ای و سرعتی برابر با 50 تا 150 مگابایت بر ثانیه را به کاربر ارائه می دهد که بر اساس شرایط جوی، موقعیت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا می تواند کمتر یا بیشتر شود. اگر در نظر داشته باشیم که اینترنت استارلینک بصورت میانگین سرعت 100 مگابایت در ثانیه ای داشته و به هر دیش 100 کاربر متصل شود، باز هم کاربران بصورت همزمان می توانند سرعت 1 مگابایت بر ثانیه را تجربه کنند که به نسبت سرعت اینترنت در ایران، قابل قبول است.

با توجه به تاثیر گذاری شرایط جوی و منطقه جغرافیایی، ارزیابی سرعت متوسط سرویس های استارلینک کار دشواری خواهد بود، اما یکی از کاربران سرویس های اینترنتی استارلینک در کالیفرنیا سرعت متوسط آن در سال 2021 را 78 مگابایت بر ثانیه با پینگ متوسط 36 میلی ثانیه اعلام کرده است. البته می توان امیدوار بود که با افزایش تعداد ماهواره های ارسال شده به جو زمین، شاهد افزایش سرعت و کاهش پینگ اینترنت ارائه شده از استارلینک باشیم.

پوشش اینترنت ماهواره ای استارلینک در دنیا

وبسایت رسمی استارلینک نقشه ای را در اختیار کاربران قرار داده است که به کمک آن می توانید، نقاط جغرافیایی که مورد پوشش اینترنت استارلینک است را بصورت زنده ارزیابی کنید. در این نقشه چهار رنگ مختلف دیده می شود. رنگ آبی روشن مشخص کننده مناطقی است که در حال حاضر در حال استفاده از سرویس های استارلینک هستند، نقاطی که رنگ آبی آن ها کمی تیره تر است، در لیست انتظار برای دریافت سرویس بوده و کاربران می توانند برای این مناطق درخواست سرویس خود را ثبت کنند. کشورهایی که با رنگ آبی تیره مشخص شده و تعداد آن ها نیز کم نیست در انتظار تایید رگولاتوری آن کشور برای ارائه سرویس هستند.

اما تعداد کمی از کشورها، از جمله ایران، به رنگ خاکستری دیده می شوند. این کشورها در لیست سیاه دریافت سرویس از استارلینک هستند. ایران به دلیل تحریم های آمریکا در این لیست قرار دارد که البته ایلان ماسک به تازگی اعلام کرده ایران به زودی از این لیست سیاه بیرون آمده و سرویس دهی به آن به زودی انجام خواهد شد.

تجهیزات مورد نیاز برای استفاده از اینترنت ماهواره ای استارلینک

برای استفاده از اینترنت استارلینک باید تجهیزاتی را نیز تهیه کرد. شرکت SpaceX هزینه خرید دیش ماهواره برای دریافت سیگنال را 499 دلار اعلام کرده است و هزینه اشتراک ماهانه را 99 دلار ذکر کرده است که اگر قرار بر این باشد که با همین قیمت وارد خاک ایران شود (که البته دلالی باعث افزایش چشمگیر قیمت خواهد بود) برای خرید دیش باید حدود 20 میلیون تومان و برای خرید اشتراک ماهیانه حدود 3 میلیون و 200 هزار تومان هزینه کنید.

البته این پکیج می تواند تا 200 کاربر وایفای را پشتیبانی کند، پس می توان آن را بصورت دست جمعی برای یک مجتمع خریداری کرد تا تمامی همسایگان بصورت مشترک از آن استفاده کنند. هم چنین امکان گسترش میدان آنتن دهی توسط روتر های P2P وجود دارد.

گوئین شاتول (Gwynne Shotwell)، مدیرعامل اسپیس ایکس ادعا می کند هزینه های خرید تجهیزات و اشتراک ماهانه استارلینک با استفاده از تکنولوژی های جدید برای کاهش هزینه های تولید تجهیزات، در آینده کاهش پیدا خواهد کرد.

اینترنت ماهواره ای استارلینک در ایران!

همانطور که در بالا توضیح دادیم تا مهر ماه 1401 ایران در لیست کشورهای لیست سیاه استارلینک قرار داشته و امکان استفاده از اینترنت این شرکت در خاک ایران وجود ندارد. نکته قابل توجه وجود نام شهرهای ایران در لیست شهرهای مورد سفارش و تلاش های ایلان ماسک برای ارائه سرویس های استارلینک در ایران است که نتیجه آن به زودی مشخص خواهد شد. با این وجود تا امروز امکان سفارش گذاری تجهیزات و خرید اشتراک از استارلینک برای کاربران ایرانی وجود ندارد.

از مهندسین شرکت SpaceX سوال شده که کشور‌هایی که اقدام به انداختن پارازیت‌های زمینی روی سیگنال‌های ماهواره‌های تلویزیونی می‌کنند، آیا امکان پارازیت انداختن بصورت زمینی و یا جوی روی سیگنال‌های اینترنت SpaceX را خواهند داشت؟

پاسخ داده اند که قطر هر دیش SpaceX که در پک خریداری شده موجود است، ۷۰ سانتی متر میباشد. دیش را در هر جا که قرار دهید از غرب به شرق به ازای هر ۱۰ سانتیمتر یک سیگنال ماهواره SpaceX دریافت می‌کند (شرکت SpaceX تا کنون ۴۰ درصد ماهواره‌های لازم را پرتاب و در مدار قرار داد و فعالند و ما بقی همچنان در حال تهیه و پرتاب میباشند).

با این حساب تا امروز هر دیش در هر جایی که قرار بگیرد از ۳ ماهواره سیگنال دریافت خواهد کرد. دیش‌ها دارای سیستمی میباشند که بصورت کاملا هوشمند چرخیده و قویترین سیگنال از بین ۳ سیگنال را تشخیص داد و روی بهترین و قویترین آن‌ها متمرکز می‌شوند. اوج تکنولوژی اینجاست که با جابجا کردن محل دیش، مثلا ۷۰ سانتیمتر، یوزر سیگنال را از ۳ ماهواره دیگر دریافت خواهد کرد. قرار است تا دو سال دیگر ۳ سیگنال تبدیل به ۱۰ سیگنال شود.

بدین ترتیب هیچ تکنولوژی در حال و در آینده قادر نخواهد بود از رسیدن سیگنال به دیش یوزر SpaceX جلوگیری کند. مهندسین شرکت SpaceX اطمینان داده اند که دیش‌های پک SpaceX بمانند دیش‌های “دیتا” که النبی send و Recive داشتند و قابل شناسایی و ردیابی بودند، قابل ردیابی نیستند.

این دیش فقط وظیفه دریافت سیگنال را دارد و ModemRouter که به دیش وصل میشود یوزر را به شبکه اصلی اینترنت جهانیَSpaceX متصل میکند و از این لحظه به بعد تمام فعالیت اینترنتی یوزر را فقط یک شرکت میتواند رصد کند. یعنی SpaceX؛ بنابراین امکان ردیابی فعالیت اینترنتی یوزر تنها برای SpaceX امکان پذیر هست.

پرسش و پاسخ

1. آیا اینترنت استارلینک قابل اعتماد است؟ با توجه به اینکه ارائه سرویس های استارلینک هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد، امکان قطعی در اتصال وجود دارد. اما نظرسنجی های منتشر شده در مجله فست کمپانی (Fast Company) و CNBC رضایت کاربران ار اینترنت ماهواره ای استارلینک را نشان می دهد.
2. تاثیر شرایط جوی و آب و هوا بر کیفیت اینترنت استارلینک چگونه است؟ مختل شدن عملکرد دیش های گیرنده در شرایط جوی نامناسب یکی از مشکلات اصلی آن است. استارلینک صراحتا اعلام کرده که گیرنده را در بالاترین نقطه ساختمان و در فضایی آزاد و بدون مانع نصب کنید. همچنین وجود قطعی و مشکل در دریافت سیگنال در اثر بارش شدید برف و باران در وبسایت استارلینک بصورت کاملا واضح بیان شده است.
3. امکان ثبت نام اینترنت استارلینک در ایران وجود دارد؟ در حال حاضر این امکان وجود ندارد.
4. مرجع معتبر برای خرید تجهیزات اینترنت استارلنیک در ایران کجاست؟ در حال حاضر با توجه به حضور ایران در لیست سیاه این پروژه، هیچ مرجع معتبری برای خرید تجهیزات و اشتراک وجود ندارد.
5. آیا گوشی های آیفون 14 امکان اتصال به اینترنت استارلینک را دارند؟ گوشی های خانواده آیفون 14 با قابلیتی تحت عنوان «ارتباط ماهواره ای» معرفی و عرضه شده اند، اما همانطور که در بررسی اختصاصی این گوشی ها گفتیم، این قابلیت تنها در مواقع اضطراری و برای ارسال پیام اضطراری (SOS) به مراکز درمانی، مانند اورژانس، کاربرد داشته و امکان اتصال مستقیم به ماهواره های استارلینک را ندارند.