اصطلاح متاورس (انگلیسی Metaverse) برای اولین بار توسط نیل استفنسون (Neal Stephenson)، یک نویسنده در ژانر رمان های تخیلی، در رمان «سقوط برفی» (Snow Crash) استفاده شد. متاورس در وافع از دو کلمه متا (Meta) از ریشه یونانی به معنای فراتر، و ورس که در واقع مخفف کلمه یونیورس (Universe) به معنای جهان در انگلیسی است، تشکیل شده است. ترکیب این دو کلمه باعث شده تا با یک مفهوم جدید به عنوان “فراتر از جهان” روبرو شویم. متاورس یک کلمه نیست که بخواهیم آن را در یک خط توصیف کنیم. متاورس یک مفهوم است که شامل توصیف های مختلف و کامل است که در ادامه به آن ها می پردازیم.
متاورس در واقع یک شبکه سه بعدی گسترده متشکل از جهان های مختلف است که بصورت لحظه ای در حال بروزرسانی است. در متاورس می توانید بعنوان یک شخصیت مجازی که با نام آواتار (Avatar) شناخته می شود، حاضر شوید و به تحصیل، کار، بازی، خرید و معاشرت با سایر افراد در این دنیا بپردازید. نکته جالب اینجاست متاورس می تواند میزبان بی نهایت مخاطب باشد.
متاورس یک تکنولوژی یا گجت نیست، بلکه مجموعه ای از تکنولوژی ها و گجت هاست که یک دنیای جدید فارغ از زمان و مکان برای شما ایجاد می کند. گفته می شود برخلاف تمامی محیط های مجازی که تنها دو حس دیداری و شنیداری انسان را تحریک می کند، متاورس توانایی تحریک و بهره گیری از تمام حواس 5 گانه را دارد. برای مثال در متاورس می توانید با همکاران خود دور یک میز مجازی جمع شده و تجربه طبیعی تری را به نسبت شبکه های مجازی حال حاضر با تماس تصویری گروهی را تجربه کنید.
همانطور که شاید 100 سال پیش، زندگی دیجیتالی این روزهایمان بعید به نظر می رسید و بسیاری از مفهوم ها غیرقابل درک بود، مفهومی از زندگی دیجیتال و مجازی پیش روی ماست که قرار است آن را تحت متاورس تجربه کنیم! قطعا درک کامل متاورس برای ما سخت خواهد بود اما در این مطلب سعی داریم تا با اشاره به تمامی وجه های این دنیا، شما را کمی با آن آشنا تر کنیم.
متاورس جایگزین اینترنت امروزی خواهد شد!
زندگی کردن در دنیای متاورس چگونه است؟
ورود به دنیای متاورس با استفاده از یک عینک واقعیت مجازی و یک هدفون امکان پذیر می شود. اگر برخی از فیلم های تخیلی را دیده باشید، با قرار دادن یک عینک مجازی، می توانید وارد یک دنیای جدید شده که امکان زندگی کردن و ارتباط گرفتن با اشخاص حقیقی در آن وجود دارد. در دنیای متاورس شما می توانید آن شخصیتی باشید که علاقمند بودید در دنیای واقعی باشید!
همگرایی بین دنیای فیزیکی ما و دنیای متاورس به کمک اینترنت 5G و 6G ، پردازش های عظیم کامپیوترهای کوآنتومی و پردازنده های قدرتمند امکان پذیر خواهد شد و ارتباط ما با این دنیا از طریق عینک های واقعیت مجازی (VR) خواهد بود!
اگر دنیای متاورس هنوز برایتان بی معنی است، با تماشای ویدیوی شرکت ادوبی از مفهوم متاورس می توانید دید بهتری نسبت به آن داشته باشید:
متاورس توسط شخصی به نام متیو بال، سرمایه‌گذار و رئیس سابق استراتژی در آمازون استودیوز، با 7 ویژگی معرفی شده است:
- متاورس همیشه فعال و «روشن» است.
- متاورس بصورت زنده و در زمان واقعی تجربه می‌شود.
- متاورس می‌تواند میزبان هر اندازه مخاطب باشد.
- متاورس دارای اقتصادی کاملا پویا و مختص به خود است.
- متاورس در سراسر پلتفرم‌ها و دنیاهای دیجیتال و فیزیکی گسترده شده است.
- متاورس امکان انتقال دارایی‌های دیجیتال در سراسر این پلتفرم‌ها وجود دارد.
- متاورس تجربیات و محتوای آن توسط کاربران و شرکت‌های بزرگ ایجاد می‌شود.
اما متاورس از نظر پیم دو ویت، بنیان‌گذار و مدیر اجرایی پلتفرم اشتراک‌گذاری کلیپ بازی Medal، با جمله زیر تعریف شده است.
- اینترنت مجموعه وسیعی از پروتکل‌ها، فناوری‌ها، کابل‌ها و زبان‌ها، به‌علاوه دستگاه‌هایی برای دسترسی به آن و محتوا و تجربیات ارتباطی است. متاورس هم به همین شکل خواهد بود.
مفاهیم کلیدی در دنیای متاورس:
در دنیای متاورس سه مفهوم کلیدی وجود دارد که این دنیا را برای ما شفاف تر می سازید:
- حضور (presence)
- تعامل‌پذیری (interoperability)
- استاندارسازی (standardization).
مفهوم حضور در واقع تجربه ای جدید از ارتباطات مجازی را بوجود می آورد. حاصل سال ها تحقیق در زمینه ارتباطات مجازی ثابت کرده است که اضافه شده حس حضور و احساس بودن در کنار افراد دیگر و مخاطبان از طریق فضای مجازی، باعث افزایش کیفیت تعاملات آنلاین خواهد شد.
اما مفهوم تعامل پذیری چیزی است که متاورس را از اینترنت امروزی مجزا کرده و تحربه امروزی ما از اینترنت را متفاوت می سازد. در متاورس اشخاص می توانند از مقصدی به مقصد دیگر در حالی سفر کنند که تمام دارایی های خود را به همراه دارند. برای مثال می توانید پوسته تفنگی که در بازی کانتر استرایک به دست آورده اید در بازی فورتنایت استفاده کنید، یا می توانید خودرویی را که در وبسایت پورشه طراحی کرده اید را در بازی فورزا برانید!
و اما مفهوم استاندارد سازی چیزیست که قرار است تعامل پذیری در سرتاسر متاورس را ممکن سازد.
دنیای متاورس چه مزیت هایی دارد؟
متاورس همانطور که گفته شد قرار است جایگزین اینترنت کنونی شده و تمام محتوای آن بصورت نامحدود در دسترس کاربران باشد، این در حالی است که امروزه پلت فرم های آنلاین تنها در یک محدوده خاص مختص به همان پلت فرم، اجازه استفاده را به شما می دهند و اجازه تعامل پذیری بین پلت فرم های مختلف را از شما صلب می کنند. برای مثال شما نمی توانید از ماشینی که در بازی فورزا به دست آورده اید در بازی نیدفوراسپید استفاده کنید، اما در متاورس امکان تعامل پذیری بین پلت فرم های مخلتلف وجود خواهد داشت و متاورس به کاربران اجازه می دهد تا محتوای خود را در هر پلت فرمی تولید کرده و از آن در پلت فرم های دیگر بهره بگیرد.
مزیت دیگر متاورس به نسبت اینترنت امروزی، مشاهده لحظه ای تغییراتی است که کاربران دیگر در هر لحظه در متاورس بوجود می آورند. اگر کاربری در دنیای متاورس تغییری ایجاد کند، این تغییر بلافاصله برای کاربران دیگر قابل مشاهده خواهد بود.
اما مهم ترین نکته دنیای متاورس این است که نیازی به داشتن چندین پرفایل و اکانت در پلت فرم های مختلف ندارید. برای مثال نیازی نیست که در فیسبوک، فورتنایت و توییتر اکانت های مجزا بسازید، شما می توانید در تمامی این پلت فرم ها از شخصیت اصلی خود در دنیای متاورس بهره بگیرید. این مسئله باعث تداوم هویت می شود که عامل اساسی در شکل گیری نحوه خرید و مصرف محتوا توسط کاربران متاورس خواهد بود.
کاربردهایی از دنیای متاورس
به لطف متاورس دیگر نیازی به حضور فیزیکی در محیط کار نداریم. می توانیم تمام فعالیت های کاری خود را از طریق متاورس انجام داده و آن هم در حالی که عینک واقعیت مجازی خود را پوشیده و روی کاناپه لم داده ایم.
از عینک های واقعیت مجازی در دنیای متاورس می توان استفاده های زیادی کرد. برای مثال دیگر نیازی نیست که نام تمام همکاران خود را حفظ کنید، با دیدن همکاران خود توسط این عینک، نام او نمایش داده خواهد شد. همچنین از این عینک ها می توان برای احراز هویت نیز استفاده کرد. این عینک ها می توانند جایگزین گوشی های هوشمند و لپ تاپ ها شوند، چرا که توسط آن ها خواهید توانست تمامی نیازهای خود اعم از برقراری ارتباط، تماشای ویدیو و گوش دادن به موزیک و … را برطرف کنید.
این عینک ها همچنین می توانند روند کار را بصورت دقیق به یک تازه کار نمایش دهند تا در اولین روز کاری نیازی به یک مربی نداشته باشد. تکنولوژی عینک های AR می تواند اتاق ما را به محل کار، محل کار را به باشگاه و باشگاه را به زمین بازی تبدیل کند تا تجربه جدیدی را برای همگان به ارمغان آورد.
همچنین از دیگر قابلیت هایی که توسط عینک های AR و متاورس می توانید تجربه کنید، خرید محصول به سبکی جدید است. شما می توانید لباس هایی که قصد خرید اینترنتی یا ست کردن آن ها را دارید را پرو کرده و سپس آن را انتخاب کنید. می توانید کفش مورد نظر خود را ابتدا بپوشید تا از اندازه بودن آن مطمئن شوید و سپس برای خرید آن اقدام کنید.
متاورس و دنیای بازی های ویدیویی
از نظر بسیاری از منتقدان بازی های ویدیویی پیشگامان متاورس هستند. برای مثال نمونه ای از متاورس را در بازی فورتنایت می توانیم تجربه کنیم. در این بازی بازیکنان می توانند دنیای مدنظر خود را بسازند و از آن در برابر بیگانگان حفاظت کنند.
وقتی شرکت اپیک شاهد حضور بازیکنان زیادی در بخش بتل رویال شد، سعی کرد متاورس را وارد این بازی کند و به همین دلیل حالا کنسرت خوانندگان بزرگی در این بازی برگزار می شود و کاربران و بازیکنان زیادی را به تماشا می نشاند.
اما دقت داشته باشید بازی هایی مثل فورتنایت، به خودیه خود متاورس نیستند و تنها مقصدی از دنیای متاورس به حساب می آیند. به زودی با فراگیری دنیای متاورس شاهد میلیون ها مقصد مشابه در این دنیا خواهیم بود که مانند وبسایت های امروزی در حال فعالیت خواهند بود.
متاورس و دنیای فیلم و سریال
گفته می شود تا اجرایی شدن دنیای متاورس ممکن است حدود 100 سال زمان نیاز باشد که در این صورت، دیدن دنیای متاورس برای هیچ کدام از ما عملی نخواهد بود. اما ما می توانیم نمونه ای از این دنیا را در برخی از فیلم ها ببینیم و با آن آشنا شویم.
در بین فیلم هایی که به توصیف دنیای متاورس می پردازند، فیلم “بازیکن شماره 1 آماده” ساخته استیون اسپیلبرگ از بقیه مشهور تر است. این فیلم در واقع یک نمونه بسیار واقعی از دنیای متاورس را به بینندگان معرفی می کند. اما بزرگ ترین تفاوت این فیلم و دنیای متاورس واقعی در متمرکز بودن آن است. در این فیلم شاهد هستیم که کنترل دنیای متاورس در دست یک شرکت است، در حالی که متاورس واقعی کاملا غیرمتمرکز بوده و هیج شرکت یا دولتی نمی تواند به آن حکم فرمایی کند.
برای درک بهتر دنیای متاورس می توانید فیلم های زیر را ببینید:
[روی نوار زیر کلیک کنید]
فیلم های مناسب برای درک بهتر دنیای متاورس
گزارش اقلیت (Minority Report 2002)
آواتار (Avatar 2009)
ماتریکس (Matrix 1992)
مرد آهنی (IronMan 2008)
سریال آپلود (Upload 2020)
سریال آینه سیاه (Black Mirror 2011)
سریال کربن تغییر یافته (Altered Carbon 2008)
انیمیشن رالف خرابکار (Wreck-It Ralph 2012)
متاورس و دنیای ارزهای دیجیتال
همانطور که پیش تر نیز گفته شد، متاورس یک دنیای غیرمتمرکز خواهد بود که هیچ دولت، شرکت یا کشور توانایی حکم فرمایی بر آن را ندارد. اما کاربران و اشخاص حاضر در این دنیا نیازمند ارزی هستند که بتوانند در آن به خرید و فروش آیتم ها بپردازند، که این ارزها مبتنی بر ارزهای دیجیتال و شبکه بلاکچین خواهد بود.
در حال حاضر شرکت هایی مانند Decentraland و The Sandbox دنیاهای مجازی ای خلق کرده اند که گیمرها می توانند با پرداخت ارزهای دیجیتال اقدام به ساخت سازه های خود کنند و حتی از آن ها درآمد کسب کنند.
توکن های غیرقابل معاوضه (NFT) نیز به افراد مالکلیت کامل دارایی هایشان را می دهد. برای مثال NFT یک زمین مجازی در بازی Decentraland به تازگی با قیمت یک میلیون دلار به فروش رسید!
مسئولیت امنیت تراکنش ها و هویت کاربران بر عهده بلاکچین خواهد بود. NFT ها به کاربران اجازه می دهند تا همانند دنیای واقعی مالک دارایی هایی باشند که به دست آورده اند و بتوانند آن ها را بین پلت فرم های مختلف جابجا کنند. برای مثال ملک خود را در یک بازی بفروشید و از پول حاصل از آن برای خرید ماشین در بازی دیگر استفاده کنید!
ارزهای مورد استفاده در متاورس نیز فقط از بین رمزارزها خواهند بود. تنها رمزارزها هستند که می توانند ساختار اقتصادی متاورس را شکل دهند. به گزارش بنیان گذار The Sandbox، کاربران علاقمند به خرید دارایی های گران قیمت در بازی ها هستند که در دنیای واقعی وجود خارجی ندارند و تنها ارزش آن ها تنها در دنیای مجازی تعریف می شود.
تا تحقق متاورس چقدر فاصله داریم؟
اگر کمی دقت کنیم، همین حالا هم در حال زندگی در دنیای متاورس هستیم، چرا که بخش بزرگی از کارهای روزمره ما به دنیای دیجیتال گره خورده است، اما تا رسیدن به دنیای واقعی توضیح داده شده در بالا، قطعا زمان نسبتا زیادی باقی مانده است. اما ورود به دنیا چیزی نیست که یک شبه اتفاق بیفتد!
برای ورود به دنیای اصلی متاورس شاهد چالش های بزرگی هستیم. بزرگ ترین چالش مربوط به شبکه جهانی اینترنت و بخش پردازش این دنیای دیجیتال است. شبکه اینترنت جهانی و قابلیت های رایانشی در سراسر جهان هنوز قادر به پشتیبانی از چنین دنیای دیجیتالی بصورت پایدار و میزبانی از این حجم از کاربران بصورت همزمان نیست. حتی اگر این امکان فراهم شود، نیازمند مقدار زیادی انرژی برق هستیم و این مسئله ممکن است باعث آسیب رسیدن به محیط زیست شود.
اما با چشم پوشی بر این مسائل باز هم نیاز به گذر زمان است تا کاربران به استفاده از دنیای متاورس بیشتر ترغیب شوند. هنوز درصد کمی از مردم دنیا هستند که از هدست های واقعیت افزوده استفاده م یکنند.
مشکل دیگر نیز مربوط به بخش تعامل پذیری است. هنوز کمپانی های بزرگی مثل اپیک حاضر به تعامل پذیری و کاهش محدودیت های استفاده کاربران از پلتفرم هایشان نشده اند، و تعامل پذیری دقیقا یکی از رکن های اصلی دنیای متاورس است که برای وارد شدن به آن نیازمند همکاری پلت فرم های مختلف هستیم.
اما نکته مهم اینجاست که ورود به دنیای متاورس بصورت تدریجی است، به نوعی که ممکن است در آینده از متاورس با نام اینترنت یاد کنند! همانطور که هیچ کس متوجه گذر از نسل اول اینترنت و ورود به نسل دوم آن نشد، ورود به متاورس نیز ممکن است مشابه باشد.
فیسبوک نیز به تازگی با تغییر نام خود به “متا (Meta)” اعلام کرده است که سرمایه گذاری های بیشتری را در این حوزه انجام خواهد داد تا در این زمینه پیشرو باشد. به تازگی همکاری سایر کمپانی های مطرح مانند مایکروسافت، اپیک گیمز، اسپشیال و انویدیا برای این پروژه، شاهد شروعی قوی برای ورود به این دنیای جدید هستیم.
جمع بندی:
به هرحال خواسته یا ناخواسته زودتر از آنچه که انتظار داریم وارد دنیای جدیدی از تکنولوژی خواهیم شد که با نام متاورس آن را خواهیم شناخت. همانطور حدود صد سال پیش هیچ درکی از دنیای مجازی امروزه نداشتیم، در آینده نیز درک دنیای متاورس بسیار ساده خواهد بود و قطعا در زندگی روزمره ما به شدت تاثیر گذار خواهد بود.
نظر شما درباره دنیای متاورس چیست؟ آیا متاورس برای آینده بشریت مفید است یا ممکن است باعث نابودی آن شود؟
